PENETRANT MUAYENESİ

Penetrant muayenesi, yüzeye açık kusurların tespiti için görsel muayene hariç diğer tahribatsız muayene metotlarına kıyasla ucuz ve basit bir yöntemdir. Penetrant muayenesinin prensibi, penetrant maddesinin kullanılan geliştirici üzerinde oluşturduğu güçlü konstrast etkisi ile çok küçük hataların büyümüş ve kolay ayırt edilebilir görüntüler oluşturmasına dayanır. Ancak belirtinin büyüklüğü ile şekli hatanın gerçek büyüklüğü ve şekli ile orantılı olmak durumunda değildir.

EN 3452-1 standardında belirtildiği gibi muayenenin yapılışı ön temizlik ile başlar. Yüzey pas, yağ, çapak ve testi engelleyecek her türlü kirden arındırılır. Olası hata oluşma zamanına göre yüzeydeki kaplama vb. temizlenmelidir.

Yetersiz yüzey temizliği, muayenenin sağlıklı sonuç vermesini engelleyecektir.

Temizlik aşamasında sonra girişim yapacak penetrant sıvısı yüzeye uygulanır. Penetrant malzemesi kullanılacak geliştirici ile güçlü bir görsel konstrast oluşturmalıdır. Penetrasyon sıvısının yüzeyde bekleme süresi yüzey ve ortam sıcaklığına göre 5 ve 60 dk aralığında olabilir.

Penetrant sıvısının yüzeye uygulanması sprey ile yapılabilir.

Penetrant sıvısının yüzeye uygulanması küçük parçalarda pamuk veya fırça ile yapılabilir.

Bekleme süresi sonrasında muayene yüzeyindeki penetrantın fazlası uygulanan penetrant testinin tipine göre belirlenen ara temizlik maddesi ile temizlenir. Genellikle ara temizleyici olarak pürüzlü kaynak yüzeylerinde su, düzgün yüzeylerde ise çözücü ile nemlendirilmiş bez kullanılır.

Ara temizliği yapılmış yüzey, geliştirme özellikte ve penetrantla görsel konstrast oluşturan bir emici madde ile kaplanır. Bu madde genellikle bir sıvı içinde süspansiyon halinde sprey olarak uygulanır. Penetrantın süreksizlikler içinde kalan kısmı yüzeydeki geliştirici tarafından emilerek yüzeye çıkar ve süreksizlikten daha büyük boyutlarda bir belirti oluşur.

Geliştirme süresi sonunda muayene yüzeyi en düşük 350 lüks ışık şiddetinde incelenir. Değerlendirme belirlenen standartın kabul kriterine göre yapılır.

Çok çeşitli kombinasyonlarda amaca uygun penetrant muayeneleri uygulanabilir. Bunlardan biri de ultraviyole (UV) ışık ile yapılan penetrant muayenesidir. Gözle görülemeyen ultraviyole ışınımın, ışık spektrumu içinde gözle görülebilir hale çevrilmesiyle ilave bir konstrast sağlanır. Bunun sonucunda flor ışıma yapan yerler çevreye göre daha aydınlık olarak parıldar ve gerçekte olduğundan daha büyük görünür. Penetrant muayenesi sonucunun başarılı olması pek çok etkene bağlıdır.

Penetrant muayenesi yüksek duyarlılıklı olsa bile muayene sistemlerinin ve bunların kullanım şekillerinin uygun olması şarttır. Bu tür penetrant sistemlerinde, kesitten geçen ultraviyole ışık enerjisi en az 10W/m2 olduğu sistemlerde, görünür ışık şiddeti en fazla 20 lüks olmalıdır.

Kaynaklı test numunelerine EN 3452-1’e uygun olarak yapılan örnek muayenede, penetrasyonla muayenede en çok tercih edilen yöntem olan TİP II metot C muayene yöntemi uygulanmıştır.

Muayenede kullanılan girişim sıvısı kaynaklı bölgeye uygulanır ve 15 dk beklenir. Daha sonra parça temizleme amaçlı olarak spreyle nemlendirilmiş pamuklu bir bezle silinerek artık penetrant sıvısından arındırılır.

Yüzeye açık malzeme ve kaynak kusurlarına sızan penetrant sıvısının tespiti için sıkılan geliştirici sprey sonrasında incelemeler yapılarak kusurlar saptanır.

Muayene sonrasında NDT uzmanı tarafından test raporu doldurulur.